مفهوم کلاس حفاظتی موتورهای جرثقیل (IP)

درجه بندی حفاظت بدنه و محفظه های برقی مطابق استانداردIEC60529:

این نوع درجه بندی حفاظت بدنه ی دستگاه های برقی را در برابر تماس انسان یا حیوان و نیز برخورد اجسام سخت خارجی و نفوذ اب یا مایعات دیگر به داخل آنها معین میکند.درجه ی حفاظت بدنه ها و محفظه ها با دو حرف I و P که به صورت IP نوشته می شود و با استفاده از دو عدد یک رقمی که بعد از آنها می آید مشخص میشود.عدد اول بعد از حروف که اصطلاحاً عدد مشخصه اول نامیده میشود نشان دهنده درجه حفاظت دستگاه در برابر تماس انسان با حیوانات و یا برخورد اجسام و ذرات جامد و سخت خارجی است.این عدد می تواند بن صفر تا ۶ باشد.عدد دوم بعد از IP اصطلاحاً عدد مشخصه دوم نامیده میشود.نشان دهنده درجه حفاظت دستگاه در برابر نفوذ مایعات و مخصوصا آب می باشد.و بین ۰ تا ۸ انتخاب میشود.

استاندارد بین المللی مربوط به این مقوله IEC 60529 و استاندارد اروپایی آن EN 60529 می باشد.

بعد از IP و دو شماره ای که پس از آن می آید ممکن است از یکی از حروف A,b,c,d به صورت اختیاری استفاده شده باشد که در واقع مربوط به حفاظت انسان ها و حیوانات در برابر تماس با دستگاه مورد نظر می باشد.در این صورت استفاده از حرف A نشان دهنده این است که در صورت دسترسی پهنای عقبی دست به دستگاه هیچگونه آسیب به شخص وارد نمی شود.واستفاده از حرف B نشان دهنده آن است که در صورتی که انگشت انسان به داخل قسمت های فرو رفته دستگاه وارد شود به نقاط برق دار نمی رسد و آسیبی به شخص وارد نمی شود.چنانچه از حرف C استفاده میشود نشان دهنده آن است که حفاظت انسان در مقابل ورود ابزارش به دستگاه در صورتی که قطر آن مساوی یا بیش از ۲.۵ میلی متر باشد وجود دارد.چنانچه از حرف D استفاده شود نمایانگر آن است که در صورت ورود سیم با قطر ۱ میلی متر و یا بیشتر به داخل دستگاه حفاظت وجود دارد.

ممکن است به صورت اختیاری از یکی از حروف W,M,S,H نیز پس از D,C,B,A استفاده نشده باشد.پس از دو شماره مذکور استفاده می شود.در این صورت استفاده از حرف H نمایشگر آن است که دستگاه با ولتاژ بالا تست شده و با ولتاژ بالا کار می کند.چنانچه از حرف S استفاده شده باشد منظور این است که دستگاه در برابر ورود زیان بخش آب در شرایط ایستایی (خاموش بدون آنکه در حال کار کردن باشد) آزمایش شده است.و چنانچه از حرف M استفاده شده باشد به معنای آن است دستگاه در حال کارکرد و گردش قسمت های گردنده آن در برابر ورود زیان بار آب مورد آزمایش قرار گرفته است.در صورتی که از حرف W استفاده شود به معنای آن است که به دلیل وسایل حفاظت اضافی کارکرد دستگاه در شرایط وزش باد نیز مناسب می باشد و هیچگونه خطری ندارد.چنانچه ذکر هریک از اعداد مشخصه اول یا دوم نیاز نباشد.به جای آن از حرف X استفاده می کنیم.مثلاً IP X5 یا IP X2 ممکن است ذکر هر دو عدد لازم نباشد.در این صورت آن را به صورت IP XX می نویسند.

دستگاه هایی که برای zone1 طراحی و ساخته میشوند باید دارای IP 6x و دستگاه هایی که برای zone2 طراحی میشوند باید دارای IP 5x باشند.

چنانچه در IP تعریف شده برای یک دستگاه از عدد ۸ استفاده شود به معنای آن است که دستگاه کاملا آب بندی شده میباشد.البته ممکن است عملا مقداری آب وارد دستگاه شود ولی این مقدار در حدی نیست که در عملکر د دستگاه تاثیر سوء داشته باشد.

اگر درجه حفاظت دستگاهی خارج از حد استاندارد باشد و به صورت سفارشی ساخته شده باشد بایستی حتما شرایط آن از طرف شرکت سازنده به صورت دستور العمل به مصرف کننده ارائه شود.

اگر برای یک محفظه دو نوع IP استفاده شده باشد.مثلا نوشته شود IP X5/IP X7 نشان دهنده این است که محفظه حائز هر دو شرط IP X5 و IP X7 می باشد.

جدول ۱ نشان دهنده درجه حفاظت درقم اول IP و جدول ۲ نشان دهنده درجه حفاظت رقم دوم IP میباشد.

جدول (۱) درجه حفاظت در برابر تماس اشخاص ویا برخورد اجسام خارجی

(مربوط به عدد مشخصه ی اول)

جدول(۲) حفاظت در برابر پاشش آب (مربوط به عدد مشخصه دوم)