جرثقیل های سقفی در سوله‌های تولیدی، انبارها و کارگاه‌های مختلف بارهای سنگین را به طور ایمن و کارآمد جابجا می‌کنند. این غول‌های آهنی از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظیفه‌ی خاص خود را در فرآیند جابجایی بار بر عهده دارند. آشنایی با این اجزا و عملکرد آنها به درک بهتر نحوه‌ی کار جرثقیل سقفی و انتخاب نوع مناسب برای نیازتان کمک می‌کند. در این مقاله به بررسی اجزا جرثقیل سقفی و توضیح آنها می پردازیم.
معرفی اجزا جرثقیل سقفی
اجزا جرثقیل سقفی شامل پل، بالابر، ترولی، سیستم کنترل، ری، تجهیزات ایمنی و … می شود. در ادامه هر یک از این‌ها را توضیح می‌دهیم.
پل
اسکلت اصلی جرثقیل سقفی پلی طویل و مستحکم است که از جنس فولاد ساخته می‌شود. این پل وظیفه‌ی تحمل وزن خود جرثقیل، بالابر، ترولی، قلاب و بار را بر عهده دارد. پل جرثقیل سقفی در دو نوع تک پل و دو پل طراحی و ساخته می‌شود.
- نوع تک پل: برای فضاهای کوچک و بارهای سبک‌تر مانند سوله‌های انبار و کارگاه‌های مونتاژ مناسب است. در این نوع، پل از یک تیر طولی تشکیل شده است که بالابر، ترولی و قلاب روی آن حرکت می‌کنند.
- نوع دو پل: برای سوله‌های بزرگ، کارخانه‌ها و جابجایی بارهای سنگین‌تر مانند قطعات ماشین‌آلات و کانتینر به کار می‌رود. در این نوع، پل از دو تیر طولی موازی تشکیل شده است که با تیرهای عرضی به یکدیگر متصل شده‌اند. این ساختار استحکام و پایداری بیشتری به پل جرثقیل می‌دهد و امکان جابجایی بارهای سنگین‌تر را فراهم می‌کند.
بالابر
مکانیزمی است که وظیفه‌ی بلند کردن و جابجایی بار در ارتفاع را بر عهده دارد. بالابر جرثقیل سقفی از اجزای مختلفی مانند موتور، گیربکس، درام، سیم بکسل و قلاب تشکیل شده است.
موتور: نیروی لازم برای حرکت سیم بکسل را تامین می‌کند. موتورهای بالابر جرثقیل سقفی در انواع مختلفی مانند آسنکرون، DC و سروو موجود هستند و انتخاب نوع موتور به ظرفیت باربری، ارتفاع بالابر و سرعت جابجایی مورد نیاز جرثقیل بستگی دارد.
گیربکس: گشتاور و سرعت موتور را به مقادیر مناسب برای حرکت سیم بکسل و بالابر بار تبدیل می‌کند. گیربکس‌های بالابر جرثقیل سقفی در انواع مختلفی مانند دنده‌ای، حلزونی و سیاره‌ای موجود هستند و انتخاب نوع گیربکس به قدرت موتور و ظرفیت باربری جرثقیل بستگی دارد.
درام: سیم بکسل را جمع و باز می‌کند و به این ترتیب بالابر بار را به سمت بالا یا پایین حرکت می‌دهد. درام‌های بالابر جرثقیل سقفی در انواع مختلفی مانند شیاردار، مارپیچی و استوانه‌ای موجود هستند و انتخاب نوع درام به ظرفیت باربری، سرعت جابجایی و نوع سیم بکسل مورد استفاده بستگی دارد.
سیم بکسل: از جنس فولاد آلیاژی بسیار مقاوم ساخته می‌شود و وظیفه‌ی انتقال نیروی بالابر به قلاب و جابجایی بار را بر عهده دارد. سیم بکسل‌های بالابر جرثقیل سقفی در انواع مختلفی مانند مفتول گرد، مفتول فشرده و مغزی کنفی موجود هستند و انتخاب نوع سیم بکسل به ظرفیت باربری، ارتفاع بالابر و سرعت جابجایی مورد نیاز جرثقیل بستگی دارد.
قلاب: ابزاری است که به بار متصل می‌شود و توسط بالابر و ترولی جابجا می‌شود. قلاب جرثقیل سقفی از جنس فولاد آلیاژی ساخته می‌شود و در انواع مختلفی مانند تک قلاب، دو قلاب موجود است. ظرفیت باربری قلاب به نوع، جنس و ابعاد آن بستگی دارد.
ترولی
مکانیزمی است که وظیفه‌ی جابجایی بار در امتداد پل را بر عهده دارد. ترولی جرثقیل سقفی از چرخ‌ها، ریل‌ها و موتور تشکیل شده است.
- انواع ترولی: ترولی جرثقیل سقفی در انواع مختلفی مانند دستی، برقی و باری موجود است. ترولی‌های دستی برای جابجایی بارهای سبک در مسافت‌های کوتاه به کار می‌روند، در حالی که ترولی‌های برقی با استفاده از موتور الکتریکی نیروی لازم برای جابجایی بارهای سنگین در مسافت‌های طولانی را تامین می‌کنند. ترولی‌های باری نیز برای جابجایی بارهای خاص مانند کانتینر یا رول‌های ورق فولادی طراحی شده‌اند و دارای قلاب‌های مخصوص و مکانیزم‌های اتصال و رهاسازی بار هستند.
سیستم کنترل
وظیفه‌ی هدایت و کنترل حرکات جرثقیل سقفی را بر عهده دارد. سیستم کنترل جرثقیل سقفی می‌تواند به صورت دستی، کابلی، رادیویی یا PLC باشد. سیستم کنترل دستی برای جرثقیل‌های کوچک و ساده به کار می‌رود، در حالی که سیستم‌های کابلی، رادیویی و PLC برای جرثقیل‌های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر مناسب هستند.
ریل
مسیر حرکت جرثقیل سقفی در امتداد پل و سالن. ریل‌ها از جنس فولاد هستند و روی پل جرثقیل و در امتداد طول سالن نصب می‌شوند. سطح ریل‌ها باید صاف و صیقلی باشد تا حرکت جرثقیل به طور روان و بدون لرزش انجام شود.
تجهیزات ایمنی
جرثقیل‌های سقفی به تجهیزات ایمنی مختلفی مانند ترمزهای اضطراری، محدودکننده‌های بار، سیستم‌های هشدار دهنده و کلیدهای حد مجهز هستند. این تجهیزات برای جلوگیری از بروز حوادث و افزایش ایمنی کار با جرثقیل سقفی ضروری هستند.
درک عملکرد هر یک از این اجزا و نحوه‌ی تعامل آنها با یکدیگر، کلید درک نحوه‌ی کار جرثقیل سقفی و انتخاب نوع مناسب برای نیازتان است. با انتخاب جرثقیل سقفی مناسب، می‌توانید به طور ایمن و کارآمد، بارهای سنگین را در کارگاه، سوله و انبارها جابه‌جا کنید.
در میهن سازان قدر شما می‌توانید انواع جرثقیل سقفی را سفارش داده تا برایتان بر اساس نیازتان سفارشی‌سازی کنید و از مزایای آن بهره ببرید.
سوالات متداول
قلاب جرثقیل سقفی چه انواعی دارد؟
قلاب حلقه‌ی اتصال جرثقیل سقفی به بار است. این ابزار از جنس فولاد آلیاژی ساخته می‌شود و در انواع مختلفی مانند تک قلاب، دو قلاب و چند قلاب موجود است. ظرفیت باربری قلاب به نوع، جنس و ابعاد آن بستگی دارد. انتخاب قلاب مناسب، نقشی کلیدی در ایمنی و کارایی جابجایی بار ایفا می‌کند.
چه عواملی در انتخاب نوع جرثقیل سقفی اهمیت دارند؟
انتخاب نوع جرثقیل سقفی به عوامل مختلفی مانند ظرفیت باربری، دهانه کارگاه، ارتفاع سقف، نوع کاربری، سرعت جابجایی، بودجه و نیازهای ایمنی بستگی دارد.
پل جرثقیل سقفی چه وظیفه‌ای دارد؟
پل جرثقیل سقفی حکم اسکلت اصلی این سازه را دارد و وظیفه‌ی تحمل وزن خود جرثقیل به همراه بالابر، ترولی، قلاب و بار را بر عهده دارد. انتخاب نوع پل (تک پل یا دو پل) به عواملی مانند ظرفیت باربری، دهانه کارگاه و ارتفاع سقف بستگی دارد.